12 гыйнвар-Россия Федерациясе Прокуратурасы хезмәткәре көне
Россия Федерациясе Прокуратурасы хезмәткәре көне 1996 елдан Россия Федерациясе Президентының 1995 елның 29 декабрендәге 1329 номерлы Указы буенча билгеләп үтелә, дәүләттә законлылыкны ныгытуда прокуратура органнарының ролен исәпкә алып.
Россия Федерациясе Прокуратурасы хезмәткәре көне 1996 елдан Россия Федерациясе Президентының 1995 елның 29 декабрендәге 1329 номерлы Указы буенча билгеләп үтелә, дәүләттә законлылыкны ныгытуда прокуратура органнарының ролен исәпкә алып. 1722 елның 12 гыйнварында Бөек Петр Указы белән сенатта беренче тапкыр Генерал-прокурор вазифасы булдырыла. Указда турыдан-туры: «Сенатта Генерал-прокурор һәм Обер-прокурор, шулай ук генераль-прокурорга рапорт бирергә тиешле прокурор буенча һәр коллегиядә булырга кирәк»дип язылган. Шулай ук указда генераль-прокурорның Сенатны күзәтү һәм прокуратураның буйсынучы органнарына җитәкчелек итү буенча төп бурычлары һәм вәкаләтләре билгеләнә. Берничә көннән соң судларда прокурорлар вазифалары да кертелә.
Шулай итеп, Россия тарихында прокуратура институтына нигез салына һәм тиз үсеш ала башлый, аның күренекле фигураларының берсе Павел Иванович Ягужинский (16831736) була. 1722 елның гыйнварында Ягужинский Сенатның беренче Генерал-прокуроры итеп билгеләнә һәм бик тиз Россия дәүләте эшләрендә төп рольләрнең берсен уйный башлый. Хәтта ул Петр Ідән соң дәүләттә икенче кеше булган дип сөйлиләр.Ягужинскийның күренекле шәхси сыйфатларын исәпкә алып, беренче Генерал-прокурорның йогынтысы да Россия өчен Прокуратура эшчәнлегенең никадәр мөһим булуын күрсәтә.
Барлык вакытларда прокуратура гражданнарның теләсә нинди бәла-казалары һәм проблемалары белән мөрәҗәгать итә алган бердәнбер дәүләт органы булып тора: фатирдагы электр энергиясен сүндерүдән алып, финанс пирамидалары төзүчеләре дип аталган алдауга кадәр.
Бүген дә, элеккечә, прокуратура эшендә иң мөһиме-аның хокук яклау функциясе. Кеше һәм гражданның хокукларын һәм ирекләрен үтәүне күзәтү, дәүләтнең законлы мәнфәгатьләрен яклау иң мөһим булган һәм шулай булып кала. Россия Федерациясе прокуратурасы Россия Федерациясе Конституциясе, «Россия Федерациясе прокуратурасы турында» Федераль закон, Россия Федерациясе Гражданлык процессуаль кодексы, Россия Федерациясе Җинаять-процессуаль кодексы, Россия Федерациясе Җинаять кодексы нигезендә эшчәнлек алып бара.
Кайбыч районы прокуратурасында теләсә нинди катлаулылык мәсьәләләрен хәл итә алган профессиональ хезмәткәрләр һәрвакыт хезмәт куйган һәм эшли.
2023 елда район прокуратурасы тарафыннан федераль законнарның үтәлешен күзәтү барышында 581 хокук бозу очрагы ачыкланган. Аларны бетерү максатыннан 380 прокурор реакциясе акты кертелгән, балигъ булмаган балалар мәнфәгатьләрендә, шулай ук производствода бәхетсезлек очрагы факты буенча 2 җинаять эше кузгату инициативасы куелган.
Вакытында кабул ителгән чаралар ярдәмендә прокурорның балигъ булмаган балаларга торак урынында өлеш бүлеп бирү турындагы гаризасы канәгатьләндерелде, автомобиль юлларын тиешенчә тотмау белән бәйле хокук бозулар ачыкланды һәм бетерелде, гражданнарның күпләп тору урынын террорчылыкка каршы яклау турындагы закон таләпләренә туры китерелде. Прокуратура органнары катнашканнан соң гына аерым авыл җирлекләрендә ТКО туплау урыннарын билгеләү буенча эш башланган.
Район прокурорларына җинаять турында хәбәрләрне кабул иткәндә һәм караган вакытта 66 закон бозу очрагы ачыкланган, тикшерү һәм тикшерү вакытында 39 закон бозу очрагы ачыкланган.Алдан тикшерү һәм тикшерү органнарының җинаять һәм Җинаять-процессуаль закон таләпләрен үтәмәве җинаять кылган кешене җинаять җаваплылыгына тартуны мөмкин итмәскә мөмкин, шуңа күрә прокурор тарафыннан алдан тикшерү барышында законны үтәүне күзәтү җинаять эзәрлекләүнең нәтиҗәлелеген тәэмин итә.
Хокук саклау органнары судка 63 җинаять эше җибәргән. 66 җинаять эше буенча дәүләт гаепләве хупланган. Шулай ук административ җәзага тартылган яки транспорт белән идарә итү хокукыннан мәхрүм ителгән кеше исерек хәлдә транспорт белән идарә итү белән бәйле җинаять эшләрен караганда, дәүләт гаепләүчесе судны транспорт чараларын конфискацияләү рәвешендә хокукый характердагы чаралар куллануга юнәлдерә.
2023 елда Кайбыч районы прокуратурасына 263 (АППГ – 287) мөрәҗәгать килгән, шуларның 243се рөхсәт ителгән.Район прокуратурасында законнарның үтәлешен һәм хокукый актларның законлылыгын күзәтү мәсьәләләре буенча шикаятьләр ешрак рөхсәт ителә.
Мәсәлән, анализлана торган чорда гражданнарга ешрак башкарма производство мәсьәләләре буенча 26, җир законнарын бозу мәсьәләләре буенча 26 хезмәт законнарын бозу мәсьәләләре буенча 26 мөрәҗәгать иткәннәр.
Канәгатьләндерелгән мөрәҗәгатьләр саны 48, Бу рөхсәт ителгән мөрәҗәгатьләрнең 20% тәшкил итә. 52 закон бозу очрагы ачыкланган. Ачыкланган закон бозуларны бетерү максатыннан прокурор реакциясе чаралары күрелә.
Район прокуратурасы ачыкланган хокук бозуларны реаль рәвештә бетерүне контрольдә тота. Гражданнарның мөрәҗәгатьләрен карау нәтиҗәләре буенча: гражданнарның үз вакытында хезмәт хакы алуга хокуклары торгызылган, социаль инфраструктура объектларында пандуслар урнаштыру юлы белән инвалидларның хокуклары торгызылган.
Шулай ук прокуратурага граждан бозылган хокукларны торгызу, ягъни җинаять китергән зыянны түләтү мәсьәләсе белән мөрәҗәгать итте. Җинаять эшен тикшерү барышында гариза бирүченең интернет-мошенниклар корбаны булуы ачыкланган, алар алдау юлы белән аңардан 500 мең сум акча урлаган. Зыян күрүче акчаны «дроппер»хисабына күчерә. Шуңа бәйле рәвештә район прокуроры судка ир-атка нигезсез алынган 500 мең сум күләмендә акчаны түләтү турында дәгъва белән мөрәҗәгать итте, әлеге дәгъва гаризасы карала.
Шул ук вакытта район прокуроры тарафыннан трафикны уздыруга юл куйган кәрәзле элемтә операторына карата РФ Административ хокук бозулар кодексының 13.2.1 маддәсенең 2 өлеше буенча административ хокук бозу турында эш кузгату турында карар чыгарылды, ул каралды, гаепле кеше 25 мең сум күләмендә штраф салып административ җаваплылыкка тартылды.
Шулай ук район прокуратурасы гражданнарның мөрәҗәгатьләрен дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары һәм аларның вазыйфаи затлары карау тәртибе турындагы законнарның үтәлешен күзәтә. 2023 елда каралган өлкәдә прокуратура органнарына җирле үзидарә органнарыннан мөрәҗәгатькә җавап алмау факты буенча 1 мөрәҗәгать килде. Прокурор тикшерүе нәтиҗәләре буенча Кайбыч муниципаль районы авыл җирлекләренең берсендә Башкарма комитет җитәкчесе тарафыннан тупас бозулар ачыкланды. Әлеге факт буенча район прокуроры тарафыннан административ хокук бозу турында эш кузгату турында карар чыгарылды, ул каралды, гаепле вазыйфаи зат 5 мең сум күләмендә штраф салу рәвешендә административ җаваплылыкка тартылды.
Коррупциягә каршы тору өлкәсендә прокуратура органнары тарафыннан 35 закон бозу очрагы ачыкланган. Хокук бозуларны бетерү максатыннан законсыз актларга 22 күрсәтмә кертелде, аларны карау нәтиҗәләре буенча 29 кеше дисциплинар җаваплылыкка тартылды.прокуратура хезмәткәрләре тарафыннан 440 норматив-хокукый актка коррупциягә каршы экспертиза үткәрелде. 2023 елда район территориясендә өченче затларга агач материалларын сату юлы белән коррупция характерындагы җинаять ачылган. Җинаятьчел гамәлләр нәтиҗәсендә 130 мең сумнан артык зур зыян китерелгән. Эш буенча хөкем карары чыгарыла, гаепле кеше җинаять җаваплылыгына тартыла.
Экстремизмга һәм терроризмга каршы тору өлкәсендә 2023 елның 12 аенда терроризмга каршы тору өлкәсендә 41 закон бозу очрагы ачыкланган, ачыкланган хокук бозуларны бетерү максатларында 9 күрсәтмә кертелгән, 35 гаепле кеше дисциплинар җаваплылыкка тартылган, 26 протест норматив хокукый актларны гамәлдәге законнарга туры китерүгә юнәлтелгән,2 дәгъва судка, каралган, канәгатьләндерелгән ачыкланган хокук бозуларны бетерү максатыннан, күрсәтелгән өлкәдә закон бозуның рөхсәт ителмәве турында 1 кисәтү игълан ителде, терроризмга каршы тору өлкәсендә ачыкланган хокук бозулар факты буенча, ягъни объектта куркынычсызлык паспорты булмаганда, гаепле җаваплы зат 30 мең сум күләмендә штраф салып, административ җаваплылыкка тартылды.
Кайбыч районы прокуратурасы тарафыннан чаралар күрелә транспорт инфраструктурасы, Спорт, мәгариф, сәламәтлек саклау, халыкны социаль яклау, мәдәният, сәүдә, су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу, авыл хуҗалыгы, ягулык – энергетика комплексы, гидротехник корылмалар, кунакханәләр, кешеләрнең күпләп тору урыннары һәм башка Категория объектларның террорчылыкка каршы саклану таләпләрен тәэмин итү буенча.2023 елның 12 аенда Кайбыч районы прокуратурасы тарафыннан экстремистик эшчәнлеккә каршы тору өлкәсендә 48 закон бозу очрагы ачыкланды, ачыкланган бозуларны бетерү максатыннан 5 күрсәтмә кертелде, РФ территориясендә аларны интернет челтәрендә таратмау максатыннан тыелган мәгълүматны тану турында 2 дәгъва белдерелде, Роскомнадзорга челтәрдә ачыклау турында 41 мәгълүмат җибәрелде «суд тарафыннан экстремистик дип танылган һәм федераль экстремистик материаллар исемлегендә булган мәгълүмати материаллар. Бу өлкәдә законсыз мәгълүматны ачыклау максатыннан интернет челтәренә даими мониторинг үткәрелә.
Сафина Роза Замир Кызы